100 pytań i odpowiedzi o tujach?
W artykule przedstawiam pytania i odpowiedzi dotyczące tuj, popularnych roślin iglastych, które cieszą się dużym uznaniem w ogrodach. Zebrane informacje pomogą w lepszym zrozumieniu ich pielęgnacji, odporności na warunki atmosferyczne oraz zasad uprawy. Choć odpowiedzi są istotne, zachęcam do zapoznania się z pełnymi artykułami na temat sadzenia i pielęgnacji tuj, aby uzyskać pełniejszy obraz tych wyjątkowych roślin.
I. PYTANIA I ODPOWIEDZI DOTYCZĄCE TUJ.
II. BONUS: dlaczego idee napotykają opór społeczny?
I. PYTANIA I ODPOWIEDZI DOTYCZĄCE TUJ.
1. Proszę zarezerwować tuje, a ja będę za parę dni. Nie rezerwujemy tuj bez zaliczki.
2. Proszę zarezerwować tuje bo jestem w drodze i będę za parę godzin. Przykro mi, ale zasada jest prosta "kto pierwszy ten lepszy".
3. Kupię bardzo dużo roślin, a czy cena będzie inna? Ceny są stałe.
4. Kupię tuje, ale transport czy będzie gratis? Niestety transport nie będzie gratis.
5. Czy rodzaj nawadniania tuj ma znaczenia? Tuje uprawiane profesjonalnie będą najlepszej jakości, ponieważ będą miały rozwinięty w prawidłowy sposób system korzeniowy.
6. Tuje z Holandii czy z Polski? Rośliny pochodzące z Europy Wschodniej będą bardziej odporne na mróz i upały latem. Jest tak, ponieważ, rosnąc w tym klimacie, są bardziej zahartowane.
7. Jaka ziemia pod tuje? Tuje najlepiej rosną w ziemi kwaśnej, lekko-kwaśnej, najlepszy do ich uprawy jest torf wymieszany z rodzimym podłożem.
8. Jaki torf pod tuje? Torf o odczynie kwaśnym i wartości pH 3,5 do 5,5.
9. Jakiej gleby potrzebują tuje: gliniastej czy piaszczystej? Jedno i drugie podłoże jest złe dla tuj, aby było dobre trzeba je wymieszać z torfem.
10. Co ile sadzić się tuje? To zależy od odmiany i od tego, co chcemy uzyskać. Tuje sadzone w soliterze wymagają dużych odstępów, natomiast tuje sadzone jako żywopłot sadzimy zdecydowanie gęściej.
11. Co ile podlewać tuje? Rośliny podlewamy, kiedy potrzebują wody, nigdy nie podlewamy roślin "do przodu", "na zaś". Zasada jest prosta, gleba w, której rosną tuje musi być wilgotna.
12. Jak sprawdzić, czy gleba jest wilgotna? Trzeba zrobić test, mianowicie włożyć palec do gleby i zrobić mały dołek, jeżeli po wyjęciu palec będzie wilgotny, a dołek nie wypełni się wodą to znaczy, że jest OK.
13. Co lepsze do ściółkowania tui? Stosuje się różne materiały, najlepszym niewątpliwie będzie kora sosnowa. Dzięki niej rośliny będą zdecydowanie lepiej rosły.
14. Czego nie lubią tuje? Braku wody, gleb o zbyt kwaśnym i zbyt wysokim pH podłoża.
15. Czy tuje są szkodliwe dla ludzi? Jak większość roślin, które nas otaczają, tuje nie są jadalne i nie należy ich spożywać.
16. Czy tuje to iglaki? Jest to rodzaj roślin iglastych z rodziny cyprysowatych obejmujący pięć gatunków drzew i krzewów. Gatunkiem typowym jest tuja occidentalis (żywotnik zachodni) i tuja plicata (żywotnik olbrzymi).
17. Czy tuje wytwarzają tlen? Tlen jest efektem ubocznym procesu fotosyntezy, tak naprawdę roślinom chodzi o węglowodany takie np. jak glukoza.
18. Czy tuje mają kwiaty? Jeżeli metabolizm nie jest zachwiany, to ujrzymy szyszki sporadycznie, będzie to naturalny oraz jeden ze sposobów na rozmnażanie gatunku. Natomiast w momencie, kiedy u roślin wystąpi nadmierny stres spowodowany np. suszą, to tuje oblepią się małymi szyszkami.
19. Czy tuje lubią kwaśną glebą? Tuje lubią ziemie kwaśną do lekkokwaśnej o wartości pH od 4,5 do 5,5.
20. Czy tuje można kompostować? Oczywiście, że tak, ale z zachowaniem podstawowych zasad kompostowania. Nie kompostujemy np. opadłego igliwia po infekcjach grzybowych, aby nie rozprzestrzeniać grzybów.
21. Czy tuje lubią mokro? Nie, wilgotno a mokro to nie to samo. Mokro będzie wtedy, kiedy woda będzie stała i zalegała. Tuje to rośliny bardzo wytrzymałe, jednak do prawidłowego rozwoju system korzeniowy potrzebuje również powietrza.
22. Czy tuje będą rosły w cieniu? Tak, jednak ich wzrost będzie wolniejszy a pokrój luźniejszy, zdecydowanie słońce lepiej im służy.
23. Czym nawozić tuje? Najbezpieczniejszymi, dla roślin są nawozy organiczne, gdyż nie zależnie od zastosowanej dawki nie przenawozimy roślin. Nawozy mineralne typu NPK są również bardzo potrzebne, jednak stosując je, trzeba zwrócić uwagę nie tylko na potrzeby pokarmowe roślin, ale również na zasobność podłoża.
24. Czym pryskać tuje? Do oprysków stosujemy insektycydy (przeciwko owadom), fungicydy (przeciwko infekcjom grzybiczym), bakterie (do zabezpieczenia roślin przeciwko atakom grzybów).
25. Czym podlewać tuje, aby szybko rosły? Najlepsza jest woda -:).
26. Czym przycinać tuje? Tuje przycinamy nożycami, sekatorami ręcznymi, lub urządzeniami elektrycznymi. Wszystko zależy od zasobności naszego portfela.
27. Dlaczego tuje nie przyrastają? Przyczyn zahamowania tempa wzrostu tui, może być wiele np.: Zła wartość pH podłoża, susza fizjologiczna, niewłaściwe stosownie nawozów, infekcja grzybicza lub atak szkodników.
28. Dlaczego tuje żółkną? Igły żółkną z braku wody, składników pokarmowych, infekcji grzybiczej oraz niewłaściwego pH podłoża. Może to być również okresowa wymiana igieł, rośliny iglaste co jakiś czas, średnio co 3 do 6 lat zrzucają igły, a następnie wyrastają w ich miejsce nowe.
29. Dlaczego igły brązowieją? W okresie zimy wskutek niskich temperatur tuje zmieniają kolor igieł, to naturalny proces i nie trzeba się nim przejmować. W okresie wiosenym, letnim oraz jesiennym zmiana koloru igieł na brązowy oznacza coś innego. Najczęściej jest to spowodowane głównie przez: złe pH podłoża, atak szkodników, infekcję grzybiczą lub suszę fizjologiczną.
30. Co oznacza czarny kolor igieł? Na zewnątrz jest to spowodowane obsikiwaniem tui przez zwierzęta domowe np. psa lub kota. W wewnątrz jest to spowodowane przez grzyby sadzakowe, które rosną na igłach lub całych gałęziach.
31. Dlaczego tuje brązowieją w środku? Z braku dostępu światła tuja nie mogąc przeprowadzić fotosyntezy, zrzuca igły. Może to być również objaw choroby grzybowej lub atak szkodników.
32. Dlaczego tuje więdną? Wynika to z dostarczenia za małej lub z byt dużej ilości wody. Brak turgoru charakteryzuje się obwieszaniem gałęzi oraz igieł, efekt ten wizualnie jest identyczny w obu przypadkach. Przesuszenie rośliny nie jest aż tak straszne, natomiast przelanie jest groźniejsze w skutkach. Najlepiej nie dopuszczać do żadnej z tych sytuacji.
33. Dlaczego tuje mają szyszki? W szyszkach znajdują się nasiona i jest to naturalny proces rozmnażania rośliny. Najczęściej w ogrodach występowanie w nadmiarze szyszek, jest spowodowane jednak przez stres, który wystąpił u roślin, przez nieumiejętne podlewanie oraz okresowe przesuszanie.
34. Gdzie sadzić tuje? Każde stanowisko będzie dobre, w pełnym słońcu, półcieniu czy cieniu. Zmieni się tylko ilość wody, którą musimy dostarczyć roślinom oraz sposób nawożenia.
35. Kiedy sadzić tuje? Najważniejszą różnicą, jaka istnieje jest ilość wody, którą musimy dostarczyć roślinom. Z oczywistych względów wiosną oraz latem trzeba będzie podlewać zdecydowanie więcej niż jesienią.
36. Tuje na żywopłot, ile od ogrodzenia? Sadzimy rośliny 1 m od ogrodzenia, zachowanie takiej odległości powinno dać nam sporo miejsca, aby móc się swobodnie poruszać przycinając w przyszłości żywopłot.
37. Jak szybko rosną tuje? W zależności od odmiany i tak tuja Szmaragd przy dobrej pielęgnacji potrafi przyrastać nawet do 30 cm rocznie, natomiast tuja Brabant przyrasta do 50-60 cm rocznie.
38. Ile kosztują tuje? To zależy od tempa wzrostu danej odmiany, dlatego odmiany szybko rosnące są tańsze. To jest najważniejsza różnica, dlaczego tuje Szmaragdowe są dużo droższe od tui Brabant.
39. Ile sztuk na 1 metr? To zależy od odmiany, a nie od wysokości roślin. Gęsty żywopłot: tuję Szmaragd sadzimy co 50 cm, a tuję Brabant co 60/70 cm. Soliter: tuję Szmaragd sadzimy co 80/100 cm, a tuja Brabant co 100 cm. Pamiętać należy, że 3 szt. na 1 m żywopłotu to duży błąd.
40. Ile kosztują u nas tuje? Ceny są podane w artykułach w formie tabelek, im większy zakup, tym mniejsza cena. Ceny tui Szmaragd są podane w artykule: Tuja Szmaragd, ceny tui Brabant w artykule: Tuja Brabant.
41. Jak sadzić tuje? Trzeba to zrobić bez pośpiechu i z namysłem, ponieważ teraz popełnione błędy, będą bardzo ciężkie do naprawy w przyszłości. Torf odgrywa najważniejszą rolę podczas sadzenia i to bez względu na rodzaj ziemi, w jakiej sadzimy tuje.
42. Kiedy przycinać tuje? Ważną rolę odgrywa pierwsze cięcie zaraz po posadzeniu, obcinamy tylko wierzchołek/i wzrostu. Dalsze formowanie żywopłotu prowadzimy po kilku latach, kiedy to żywopłot urośnie.
43. Jak dbać o tuje? Od czasu do czasu skontrolować stan roślin wewnątrz i na zewnątrz. Regularnie podlewać, nawozić, czasami przycinać oraz prowadzić opryski prewencyjne.
44. Która odmiana lepsza za żywopłot Smaragd czy Brabant? To zależy od gustu i portfela, obie odmiany mają swe wady i zalety. Na żywopłot sprawdzą się świetnie obie odmiany, jednak pod warunkiem, że prawidłowo je posadzimy i będziemy się nimi opiekować we właściwy sposób.
45. Jaką tuje wybrać na soliter? Ze względu na stożkowaty kształt, sprawdzi się nie wątpliwie lepiej odmiana tui Szmaragd. Ale, to kwestia gustu, a o gustach się nie dyskutuje. I tak dla innych tuja Brabant może być lepszym rozwiązaniem.
46. Jak przyspieszyć tempo wzrostu tuj? To pytanie jest niewłaściwie postawione, ponieważ nie można tego dokonać!, ponieważ tuje właściwie pielęgnowane mają swą określoną cechę tempa wzrostu, daną dla każdej odmiany. Przez niewłaściwe podlewanie, nawożenie itd. możemy jedynie obniżyć tempo wzrostu roślin.
47. Jaką tuję wybrać w sklepie? Rośliny muszą mieć ładne wybarwienie, końcówki pędów nie mogą być zwiędłe lub wyschnięte. Rośliny powinny być silnie rozgałęzione i pozbawione wszelkich plam na igłach (liściach). Korzeń (roślina zapakowana w worek jutowy) musi być starannie zapakowany, a gleba wilgotna. Rośliny w doniczkach nie mogą wydzielać nieprzyjemnego zapachu od korzeni, świadczyć to będzie o procesach gnilnych korzeni.
48. Jaką tuję wybrać na balkon lub taras? Ze względu na swój stożkowaty kształt będzie to tuja Szmaragdowa.
49. Jaką tuję wybrać do ogrodu? To zależy, kto co lubi, obie odmiany tui sprawdzą się świetnie.
50. Jaka korą ściółkuje się tuje? Kora sosnowa jest tak popularna, iż stała się synonimem kory ogrodowej. Najlepsza dla tuj będzie kora sosnowa, ponieważ ze wszystkich rodzajów kory to właśnie kora sosnowa rozkłada się najdłużej. Najlepszą frakcją rozdrobnieni, która sprzyja rośliną, jest kora drobno lub średnio mielona.
51. Jaki nawóz wybrać dla tuj? Podczas sadzenia nawozy mineralne typu NPK są zakazane, aby nie uszkodzić (spalić) korzeni. Używa się tylko nawozów organicznych takich np. jak: kompost, mączka rogowa czy obornik koński. Dla starszych nasadzeń stosujemy oprócz nawozów organicznych również nawozy mineralne np. szybko działające lub o spowolnionym działaniu.
52. Która odmiana tui szybko rośnie? Ze względu na swą budowę, tuja Brabant rośnie zdecydowanie szybciej niż tuja Szmaragd. Tuja Brabat ma luźniejszą strukturę (budowę) korony, przez co posiada mniejszą masę zieloną.
53. Jakie tuje wybrać do małego ogrodu? Każda tuja będzie dobra, odmiany szybciej rosnące będą wymagały częstszego cięcia.
54. Jakiej wielkości tuje kupić? W Polsce najlepiej sprzedają się tuje małe w przedziale 80-120 cm, w Niemczech są to dużo większe rośliny. Wszystko zależy od pieniędzy, jakimi się dysponuje, większe tuje więcej kosztują.
55. Kiedy tuje się przycina? Najbezpieczniejszym okresem jest połowa/koniec maja do połowy/końca sierpnia.
56. Kiedy tuje zaczynają rosnąć? To zależy od pogody, przy ciepłej zimie i ciepłym starcie sezonu, młode przyrosty zauważyć można już w kwietniu. Przy chłodnej zimie młode przyrosty będą widoczne w maju.
57. Kiedy nawozić tuje? Niestety ludzie często stosują nawozy "na oko" i często zupełnie bez potrzeby. Nawożenie mineralne (nawozami sztucznymi) nie jest zawsze konieczne! Wykonuje się je tylko po to, by uzupełnić niedobory pierwiastków w glebie.
58. Po co przycinać żywopłoty? Zabieg ten wykonywany jest w głównie w celu zagęszczenia roślin. Służy również estetyce głównie po zimie, kiedy usuwamy martwe i uschnięte gałęzie.
59. Dlaczego moje tuje usychają pomimo podlewania? Przyczyn może być wiele np. infekcja grzybicza, atak szkodników lub susza fizjologiczna. Pamiętać należy, że te wymienione przyczyny są dość rzadkie, a podstawowym problemem jest brak wody lub jej nadmiar. Powodem jest z byt przepuszczalne podłoże i brak wystarczającej ilości wody potrzebnej rośliną w czasie upalnych dni. Lub zalewanie i gnicie korzeni jeżeli rośliny były posadzone w glebie gliniastej.
60. Czy deszcz pomaga? Deszcz może nieznacznie pomóc, ponieważ tuje absorbują część wody przez igły, jednak ilości te są znikome. Deszcz nie dostarcza wystarczającej ilości wody do całkowitego nawodnienia roślin. Kluczowe jest regularne podlewanie, aby utrzymać glebę w stanie wilgotnym, co jest idealne dla tuj. Ważne jest jednak, aby nie dopuścić do nadmiernego podlewania, ponieważ mokra gleba jest niekorzystna dla tych roślin.
61. Czy deszcz podlewa tuje? To zależy od pory roku. Jeżeli jest to jesień, zima lub wczesna wiosna a rośliny jeszcze nie potrzebują dużo wody do fazy wzrostu to prawdopodobnie opady jeżeli są dość intensywne i częste mogą wystarczyć. Jednak aby rośliny miały wystarczającą ilość wody na starcie sezonu w marcu/kwietniu lepiej jest podlać chociaż raz rośliny w zimie np. koniec grudnia i początek stycznia jest dobrym terminem.
62. Czy deszcz może wprowadzić w błąd ogrodnika? Niestety tak, to możliwe, przykładem jest mechanizm bierny tui. Zdarza się często, że rośliny usychają jesienią lub zimą z powodu wystąpienia suszy fizjologicznej. Śmierć rośliny nie jest widoczna od razu, objawy więdnięcia i usychania widoczne są dopiero gdy przychodzą pierwsze gorące dni kwietnia. Roślina uschła wcześniej, ale odparowuje wodę dopiero teraz. Dlatego warto jest tuje porządnie podlewać jesienią, oraz chociaż raz w zimę.
63. Jak ratować źle posadzone tuje? To dość trudne, ponieważ wykopanie roślin najczęściej bywa niemożliwe ze względu na wielkość korzeni. Jedynym wyjściem jest podsypanie i wymieszanie z wierzchnią warstwą podłoża np. torfu kwaśnego pH 3,2-4,5 oraz zaszczepienie grzybów mikoryzowych. Przy odrobinie szczęścia grzyby zaczną żyć w symbiozie z tujami
64. Kiedy najlepiej sadzić tuje? Wczesna wiosna lub jesień to najlepsze okresy na sadzenie tuj kopanych z gruntu. Są to tuje, które mają korzenie zawinięte w worek jutowy. W miesiącach letnich takich jak maj, czerwiec, lipiec i sierpień sadzimy tylko rośliny uprawiane w pojemnikach.
65. Jakie narzędzia są potrzebne do sadzenia tuj? Dobra łopata a czasami koparka, sekator, grabie.
66. Czy tuje potrzebują oparcia lub podpórki podczas sadzenia? To zależy od miejsca, gdzie sadzimy rośliny, podpora może pomóc w utrzymaniu tuj w pionie, zwłaszcza gdy są młode.
67. Czy tuje tolerują gleby kwasowe? Tolerują to złe słowo, gdyż tuje wymagają podłoża lekkokwaśnego do kwaśnego. Ph podłoża powinno się zawierać w granicach powyżej 4,5 do 5,5.
68. Jak często należy podlewać tuje? Podlewanie co 1-2 tygodnie w okresie suszy jest zazwyczaj wystarczające. Nie należy też przesadzać, rośliny potrzebują gleby wilgotnej, a nie mokrej.
69. Kiedy najlepiej podlewać tuje? Rano jest najlepszą porą do podlewania tuj, aby uniknąć parowania wody w czasie nocy. Jednak gdy tuje podlewane są również wieczorem pamiętać należy o kilkukrotnym w trakcie sezonu opryskaniu roślin
70. Jakie nawozy są najlepsze dla tuj? Nawozy o niskiej zawartości azotu i wyższej zawartości fosforu i potasu są zazwyczaj najlepsze. Nawozy organiczne stosujemy co roku, natomiast nawozy mineralne sporadycznie.
71. Kiedy należy nawozić tuje? Nawożenie wczesną wiosną, przed rozpoczęciem sezonu wegetacyjnego, jest zalecane. Również jest dobrze dostarczyć nawóz jesienny we wrześniu lub październiku.
72. Czy można używać nawozów organicznych dla tuj? Tak, nawozy organiczne, takie jak kompost, obornik lub mączka rogowa mogą być stosowane do nawożenia tuj.
73. Czy tuje wymagają przycinania? Tak, regularne przycinanie pomoże zachować kształt i kontrolować wzrost.
74. Jakie narzędzia są potrzebne do przycinania tuj? Do przycinania tuj potrzebny jest sekator, nożyce ogrodowe lub piła. Pamiętać należy, aby każde narzędzie było dobrze naostrzone.
75. Czy tuje trzeba zabezpieczać przed zimą? Na tak zadane tytanie mam dwie odpowiedzi. Pierwsza dotyczy niskich temperatur i jeżeli mowa tu o tujach occ. Smaragd i Brabant lub o tujach plicata np.: Atroviren, Martin lub Excelsa to odpowiedź brzmi nie. Są to rośliny wysoce mrozoodporne i mróz nie robi im żadnej krzywdy. Druga odp. dotyczy śniegu, a dokładniej jego ciężaru. W rejonach o dużych opadach śniegu zalecam prowadzić żywopłoty w formie trapeza.
76. Jakie choroby mogą atakować tuje? Tuje są podatne na choroby jak inne rośliny, właściwa opieka pomaga im pozostać dłużej zdrowymi.
77. Jakie są typowe objawy chorób u tuj? Objawy mogą obejmować żółknięcie igieł, plamy i deformacje.
78. Jakie szkodniki atakują tuje? Tuje mogą być narażone na ataki różnych szkodników np. przędziorków, mszyc lub korników. Najczęstszym szkodnikiem występującym na tujach jest misecznik.
79. Jakie środki można zastosować do zwalczania szkodników na tujach? Można użyć insektycydów lub naturalnych środków, takich jak mydło potasowe.
80. Czy tuje można zabezpieczyć przed zjadaniem przez zwierzęta? Tak, tuje można chronić przed zjadaniem przez zwierzęta, stosując ogrodzenie lub środki odstraszające.
81. Czy tuje mogą wpływać na poziom pH gleby wokół nich?
Tuje mogą nieznacznie zakwaszać glebę, ale wpływ ten nie jest znaczący w porównaniu do innych roślin iglastych.
82. Jakie są najlepsze metody ochrony tuj przed grzybami?
Prewencyjne stosowanie fungicydów, unikanie nadmiernego podlewania oraz zapewnienie odpowiedniej cyrkulacji powietrza pomagają chronić tuje przed infekcjami grzybiczymi.
83. Jakie są najlepsze metody ochrony tuj przed owadami?
Regularne monitorowanie oraz prewencyjne stosowanie insektycydów. Stosowanie naturalnych środków, takich jak mydło potasowe, jest skuteczne w zwalczaniu szkodników, np. mszycy.
84. Czy tuje mogą rosnąć w donicach przez dłuższy czas?
Tak, tuje mogą rosnąć w donicach, ale potrzebują większych pojemników przeznaczonych dla roślin o szerokich korzeniach. Rośliny w doniczkach wymagają również częstszego nawożenia i podlewania niż te rosnące w gruncie.
85. Czy tuje w donicach trzeba podlewać zimą?
Tak, w dni bez mrozu, aby gleba, w której rosną tuje, była wilgotna przez cały czas. Zapobiegnie to wysuszeniu, zwłaszcza w przypadku silnych wiatrów.
86. Czy tuje w donicach nawozimy tak samo często jak tuje rosnące w gruncie?
Tuje w donicach wymagają częstszego nawożenia z powodu ograniczonej ilości gleby i składników odżywczych. W donicach nawóz jest po prostu szybciej wymywany przez wodę, zanim roślina zdąży go pobrać.
87. Czy można sadzić tuje w bliskim sąsiedztwie innych krzewów iglastych?
Tak, tuje dobrze współgrają z innymi krzewami iglastymi, ale warto zapewnić odpowiednią przestrzeń, aby uniknąć konkurencji o wodę i składniki odżywcze.
88. Jak długo tuje mogą przechowywać wodę w swoich tkankach podczas suszy?
Tuje mają zdolność do przechowywania wody, ale długotrwała susza bez podlewania prowadzi do ich uszkodzenia i usychania.
89. Jakie są objawy nadmiaru nawozu u tuj?
Nadmiar nawozu może powodować żółknięcie igieł, spowolnienie wzrostu oraz oparzenia korzeni.
90. Czy różne odmiany tuj wymagają różnych warunków glebowych?
Ogólnie wszystkie tuje preferują glebę przepuszczalną i żyzną. Najlepiej, gdy ziemię rodzimą wymieszamy podczas sadzenia z torfem kwaśnym, ale niektóre odmiany mogą być bardziej tolerancyjne na ubogie i wyższe pH gleby.
91. Jak wpływa wiatr na wzrost i zdrowie tuj?
Silny wiatr może powodować uszkodzenia mechaniczne oraz wysuszenie igieł, zwłaszcza zimą. W miejscach bardziej wietrznych rośliny będą wymagać częstszego podlewania.
92. Czy tuje mogą rosnąć w miejscach o intensywnym nasłonecznieniu?
Tak, słońce bardzo dobrze im służy; na takim stanowisku będą zdecydowanie lepiej rosły niż w cieniu. Jednak wymagają regularnego podlewania, szczególnie w upalne dni, aby uniknąć przesuszenia.
93. Czy tuje wymagają ochrony przed śniegiem zimą?
Niestety, duże opady śniegu mogą uszkodzić gałęzie, więc warto je strząsać. W obszarach o większych opadach śniegu dobrym pomysłem jest przycinanie żywopłotu w formie trapezu, co ułatwia zsuwanie się śniegu, obniżając jego ciężar.
94. Czy sadzenie tuj w pobliżu budynków wpływa na ich rozwój?
Sadzenie zbyt blisko budynków może ograniczyć przepływ powietrza i dostęp do światła, co negatywnie wpływa na wzrost. Dodatkowo korzenie mogą niepotrzebnie mieć styczność z murem lub fundamentem budynku. Ze względu na zawartość cementu, wapna itd., może to mieć niekorzystny wpływ na ich zdrowie.
95. Jakie są objawy choroby bakteryjnej u tuj?
Choroby bakteryjne u tuj, takie jak zaraza bakteryjna i bakteryjna plamistość liści, objawiają się brunatnieniem igieł, zasychaniem pędów oraz zmianami w tkance roślinnej. Bakterie nie powodują raka bakteryjnego, jak ma to miejsce u drzew owocowych, a zmiany te nie prowadzą do powstawania narośli.
96. Jak się bronić przed bakteriami?
Aby chronić tuje przed bakteriami, takimi jak Pseudomonas syringae i Erwinia spp., ważne jest regularne monitorowanie roślin i usuwanie zainfekowanych części. Stosowanie biologicznych środków ochrony roślin, takich jak bakteria Bacillus subtilis, wspiera zdrowie mikroflory, konkurując z patogenami o przestrzeń życiową. Poważne infekcje są stosunkowo rzadkie dzięki naturalnej odporności tuj i ich właściwościom przeciwdrobnoustrojowym. Dodatkowo, zapewnienie dobrej wentylacji oraz unikanie nadmiernego podlewania zmniejsza ryzyko chorób. Regularne nawożenie i zdrowe praktyki pielęgnacyjne wspierają odporność tuj.
97. Czy istnieją gatunki tuj bardziej odporne na mrozy?
Tak, na przykład tuja occidentalis (żywotnik zachodni), w tym odmiany 'Smaragd' i 'Brabant', są bardziej odporne na niskie temperatury niż tuja plicata (żywotnik olbrzymi) czy tuja orientalis (żywotnik wschodni). Żywotnik zachodni lepiej znosi mroźne warunki i jest bardziej tolerancyjny na zmiany klimatyczne, co sprawia, że jest popularnym wyborem w zimniejszych regionach.
98. Jak radzić sobie z brązowieniem igieł, np. zimą?
Brązowienie igieł zimą może mieć dwa powody. Pierwszym jest naturalny proces fizjologiczny, w którym tuje przystosowują się do niskich temperatur, więc nie ma powodu do zmartwień. Drugim powodem jest przesuszenie, które można zminimalizować poprzez regularne podlewanie i ochronę przed wiatrem. Warto zauważyć, że różnice w odcieniach brązu są związane z kondycją tkanek: zdrowe igły są miękkie i jędrne, podczas gdy martwe są suche i łamliwe.
99. Jak głęboko rośnie system korzeniowy tuj?
Tuje mają płytki system korzeniowy, który rozrasta się szeroko, ale głównie w górnych warstwach gleby.
100. Czy tuje mogą przetrwać okresowe podtopienia?
Tuje nie tolerują długotrwałych podtopień, ponieważ mogą prowadzić do gnicia korzeni i obumierania roślin.
II. BONUS: dlaczego idee napotykają opór społeczny, zarówno za czasów Kopernika, jak i dziś?
Przykładem może być Mikołaj Kopernik, którego teoria heliocentryczna spotkała się z oporem i represjami w jego czasach. Oczywiście, porównywanie Kopernika do kwestii stosowania torfu przy sadzeniu tuj jest przesadą, jednak w pewnym sensie pokazuje istotę problemu. Pomimo braku takich ekstremalnych środków jak palenie na stosie, wciąż doświadczamy podobnych trudności w przyjmowaniu wiedzy.
Co leży u podstaw tego zjawiska?
Nowe idee i wiedza często napotykają opór społeczny z kilku powodów, które można zaobserwować zarówno w czasach Mikołaja Kopernika, jak i współcześnie:
Tradycja i konserwatyzm:
Ludzie często są przywiązani do tradycji i ustalonych przekonań. Nowe idee mogą stanowić zagrożenie dla ich dotychczasowego sposobu myślenia i życia. W czasach Kopernika, jego teoria heliocentryczna kwestionowała powszechnie akceptowaną wizję wszechświata, zakorzenioną w tradycjach religijnych i naukowych. Podobnie stosowanie torfu przy sadzeniu tuj może spotkać się z oporem ze względu na zakorzenione praktyki ogrodnicze.
Władza i autorytet:
Instytucje mające władzę, takie jak kościoły, rządy czy korporacje, mogą opierać się nowym ideom, ponieważ te mogą podważać ich autorytet. W czasach Kopernika Kościół Katolicki miał znaczący wpływ na naukę i filozofię, a teoria heliocentryczna mogła osłabić jego autorytet. Współcześnie, autorytety w dziedzinie ogrodnictwa mogą opierać się nowym metodom, które mogłyby podważyć ich długoletnie praktyki i zalecenia. Dlatego czasami dyskusje z ogrodnikami (zwłaszcza starszymi) nie są łatwe, ponieważ upierają się przy swoim mimo braku argumentów.
Strach przed nieznanym:
Nowe idee mogą budzić lęk, ponieważ wprowadzają niepewność. Ludzie często wolą stabilność i pewność, nawet jeśli oznacza to trzymanie się błędnych przekonań. W czasach Kopernika obawiano się, że jego teorie mogą zburzyć porządek społeczny i religijny. W przypadku nowych metod ogrodniczych, obawy mogą dotyczyć ryzyka niepowodzenia nowych technik i nieznanych rezultatów oraz utartych poglądów dotyczących ochrony środowiska.
Kognitywne ograniczenia:
Ludzie mają tendencję do odrzucania informacji, które są sprzeczne z ich istniejącymi przekonaniami, co nazywa się efektem potwierdzenia. Nawet dziś, mimo łatwego dostępu do informacji, ludzie mogą ignorować lub odrzucać dowody, które nie pasują do ich światopoglądu. Podobnie, ogrodnicy mogą odrzucać nowe techniki, takie jak stosowanie torfu, jeśli nie zgadzają się one z ich dotychczasowymi doświadczeniami i wiedzą (a czasem z brakiem wiedzy).
Opór ekonomiczny i polityczny:
Zmiany w wiedzy mogą mieć konsekwencje ekonomiczne i polityczne. Współcześnie, na przykład przemysł paliw kopalnych może opierać się nauce o zmianach klimatycznych, ponieważ przyjęcie nowych faktów mogłoby zagrażać ich interesom. Podobnie, w ogrodnictwie, zmiana technik może wpływać na rynki produktów ogrodniczych i związane z nimi interesy ekonomiczne.
Dostęp do edukacji i informacji:
W czasach Kopernika większość społeczeństwa była analfabetyczna i polegała na autorytetach w kwestii wiedzy. Dziś, choć edukacja jest bardziej dostępna, różnice w jakości i dostępności informacji mogą nadal wpływać na to, jak ludzie przyjmują nowe idee. Nowe techniki ogrodnicze mogą nie być szeroko znane lub dostępne, co utrudnia ich przyjęcie.
Podsumowując:
Pomimo braku takich ekstremalnych środków jak palenie na stosie, wciąż doświadczamy podobnych trudności w przyjmowaniu wiedzy. Mechanizmy oporu wobec nowych idei pozostają podobne, niezależnie od czasów i kontekstu historycznego.
