KIEDY I JAK CIĄĆ TUJE?
Przycinanie tui jest istotną praktyką w ogrodnictwie i krajobrazie z wielu ważnych powodów. Po pierwsze, umożliwia ono kształtowanie tych roślin,
aby osiągnęły pożądany wygląd i formę. Możemy nadać tujom różne kształty, takie jak stożek, kula czy prosta ściana,
dostosowując je do naszych estetycznych preferencji i harmonizując z otoczeniem.
Tuje mogą rosnąć bardzo szybko, co może prowadzić do utraty kształtu i nadmiernego zacienienia innych roślin w ogrodzie.
Przycinanie pozwala kontrolować wzrost i rozmiar tuj, utrzymując je w odpowiednich proporcjach. Dodatkowo, poprawia gęstość i bujność liści i gałęzi,
co przekłada się na bardziej atrakcyjny wygląd i bardziej bujny wzrost.
Regularne przycinanie może pomóc w identyfikacji i usunięciu chorych lub uszkodzonych części rośliny, co zapobiega rozprzestrzenianiu się chorób i szkodników.
W przypadku żywopłotów z tuji, przycinanie jest niezbędne, aby utrzymać ich regularny kształt i zapobiec rozprzestrzenianiu się na niepożądane obszary.
Przycinanie tuji jest kluczowe zarówno dla estetyki, jak i zdrowego wzrostu tych roślin. Odpowiednio przycinane tuje stanowią piękną i funkcjonalną ozdobę ogrodów i krajobrazów, zapewniając zarówno estetyczną atrakcyjność, jak i zdrowy rozwój.
I. CIĘCIE TUJ PO POSADZENIU?
II. CIĘCIE STARSZYCH ŻYWOPŁOTÓW?
1) Kiedy przycinać tuje?
2) Ile przycinamy żywopłot?
3) Prawidłowy kształt żywopłotu?
III. CZYM PRZYCINAĆ TUJE?
IV. BŁĄD PODCZAS SADZENIA WIOSNĄ I JESIENIĄ?
V. BONUS - radykalne cięcie w 2 krokach.
I. CIĘCIE PO POSADZENIU - KIEDY PRZYCINAĆ TUJE.
Obciąć wierzchołek wzrostu (szpic) czy nie obciąć o to jest pytanie?
TUJE KUPOWANE Z SYSTEMEM KORZENIOWYM ZAPAKOWANYM W JUTĘ - TUJE Z GRUNTU:
Pierwsze cięcie przeprowadzamy zaraz po posadzeniu, wskazane jest to dla tuj, które były wykopane z gruntu,
ograniczamy się jedynie do obcięcia wierzchołka lub wierzchołków (szpica/ów), w ten sposób wyrównamy wysokość sadzonych roślin.
CO WAŻNIEJSZE! - obcięcie szpica lub szpiców przyczyni się do lepszej adaptacji tui do nowego środowiska poprzez zmniejszenie stresu przy przesadzeniu.
Zatrzyma tempo wzrostu tui na pewien czas i przyczyni się do lepszego rozrośnięcia korzeni, dodatkowo spowoduje jednostajne i jednoczesne przyrosty.
Dygresja dla bardziej zaawansowanych ogrodników.
Co się dzieje, jak przycinamy czubek (szpic) rośliny?
Pewne substancje produkowane i transportowane w obrębie organizmu roślinnego nazywa się hormonami.
Hormony roślinne są związkami, które syntetyzowane są przez roślinę i wpływają na jej funkcje fizjologiczne, takimi związkami są np. auksyny.
Jest to grupa hormonów, które produkowane są w obszarach rośliny charakteryzujących się intensywnym wzrostem.
Do tych obszarów należą np. korzenie, pędy lub młode liście.
Z miejsc powstawania (syntezy) auksyny transportowane są do miejsc docelowych, którymi są np. strefy wydłużania pędu.
Najbardziej znaną auksyną jest kwas 3 - indolilooctowy (IAA), kwas ten aktywuje podziały komórkowe w tkance roślinnej oraz reguluje ich prawidłowy przebieg,
wpływa on między innymi na wzrost wydłużeniowy komórek.
Pod wpływem odcięcia części wierzchołkowej (jest to część pędu głównego, szpic) obserwujemy zahamowanie wzrostu tui.
Kwas IAA warunkuje wzrost pędu głównego, wstrzymując tym samym wzrost pędów bocznych, aby roślina mogła ponownie wytworzyć pęd główny.
W efekcie prowadzi to do lepszej adaptacji do nowego środowiska poprzez szybsze ukorzenienie się.
TUJE KUPOWANE W DONICZKACH:
Nie wymagają po posadzeniu przycinania wierzchołków, gdyż ich system korzeniowy jest o wiele większy od tuj kopanych z gruntu.
Zaleca się jednak przycięcie wierzchołka gdyż prowadzi to do lepszego zakorzenienia roślin.
II.CIĘCIE DWULETNICH I STARCZYCH ŻYWOPŁOTÓW
1) Kiedy przycinać tuje?
Deszcz pomaga zarodnikom grzybów (transportowanych przez wodę) rozmnażać się,
są to idealne warunki na rozprzestrzenianie się chorób grzybowych (tak jak jesienią - ciepło i wilgotno).
Patogeny chorobotwórcze z łatwością przenikną w świeżo obciętych miejscach,
dlatego obcinamy tuje tylko przy bezdeszczowej pogodzie.!
Tuje możemy przycinać od końca marca do końca lipca a najpóźniej do połowy sierpnia - dwa lub trzy razy w ciągu sezonu.
Pamiętajmy jednak, że zbyt wczesne cięcie naraża rośliny na przemarzanie,
ponieważ w ciętych miejscach mróz z łatwością przenika w głębsze warstwy tkanek.
Natomiast zbyt późne cięcie żywopłotu pobudza rośliny do dalszego wzrostu, w efekcie soki zaczynają krążyć,
a nie zdrewniałe części roślin narażone są na przemarzanie, gdyż nie zdążyły zdrewnieć przed zimą.
PRZYKŁAD - zdjęcie nr. 1 zrobione w 2017 roku.
TEN SAM ŻYWOPŁOT - zdjęcie nr. 2 zrobione jesienią 2018 roku.
TEN SAM ŻYWOPŁOT - zdjęcie nr. 3 zrobione latem 2019 roku.
TEN SAM ŻYWOPŁOT - zdjęcie nr. 4 zrobione jesienią 2020 roku.
TEN SAM ŻYWOPŁOT - zdjęcie nr. 5 zrobione jesienią 2021 roku.
Proces regeneracji zajmuje dużo czasu - od 3 do 4 lat, a czasami i dłużej. Żywopłot rośnie bardzo powoli.
Reasumując.
Najlepszym (najbezpieczniejszym) okresem będzie cięcie od połowy maja po ostatnich przymrozkach do połowy sierpnia!
2) Ile przycinamy?
Podczas wiosennego cięcia (marzec/kwiecień/maj) skracamy pędy o około 1/3 - 1/2 długości,
tak samo postępujemy podczas letniego cięcia (w czerwcu), na wiosnę usuwamy także wszystkie martwe gałązki.
W sierpniu przycinamy tuje po raz ostatni skracając pędy o 1-2 cm, dzięki temu będą się intensywnie krzewić.
Później już nie przycinamy pędów, aby mogły dobrze zdrewnieć przed zimą.
Formując żywopłot zawsze pamiętajmy o tym że, należy obcinać tylko części zielone - to bardzo ważne!
Ponieważ dalsze części gałęzi tui nie są już stymulowane poprzez cięcie do dalszego wzrostu.
Po za głębokim przycięciu żywopłot będzie wyglądał jak martwy, odsłonimy miejsca gdzie nie dochodzi światło słoneczne.
Zbyt głębokie cięcie odsłania części nieulistnione!
W efekcie za głębokiego przycięcia pozbawiamy rośliny masy zielonej, a to właśnie w jej komórkach (igłach, liściach) zachodzi proces fotosyntezy.
Tuje pozbawione nadmiernej ilości masy zielonej często usychają z powodu zaburzenia równowagi stosunku masy zielonej do korzeni.
U tui organami zawierającymi komórki z chloroplastami są głównie igły będące podstawowymi organami asymilacyjnymi.
Zdrewniałe łodygi nie zawierają chloroplastów, a to w nich właśnie zachodzi przemiana dwutlenku węgla,
oraz wody z wykorzystaniem energii świetlnej w glukozę oraz tlen.
Rozwiązanie problemu:
Duża część ludzi decyduje się na pierwsze obcinanie żywopłotów dopiero gdy urosną do sporych rozmiarów.
Jest to błąd, gdyż pierwsze cięcie powinniśmy już przeprowadzić zaraz po posadzeniu (tylko szpic/e)
w celu lepszej adaptacji tui do nowego środowiska, a po 2-3 latach prowadzimy dalsze formowanie.
Dalsze przycięcia prowadzą do zagęszczenia tui, oraz zapobiegają zbyt gwałtownemu rozrostowi gałęzi,
które to pod wpływem własnego ciężaru zaczną opadać co będzie prowadzić do nieestetycznego wyglądu.
Zbyt długie gałęzie obwieszając się spowodują iż żywopłot będzie sprawiał wrażenie rzadkiego.
Ciekawostka:
Efekt ten jest przede wszystkim skutkiem błędu popełnionego podczas sadzenia tui, a mianowicie zbyt dużych odległości pomiędzy roślinami.
Najbardziej widoczny będzie u żywopłotów składających się z takich odmian jak tuja Szmaragdowa (Smaragd) lub tuja Golden Smaragd,
jest tak dlatego bo tuje te charakteryzują się krótkimi, wiotkimi gałęziami.
Dlatego żywopłotom składającym się z tych odmian powinno poświęcać się więcej uwagi - co oznacza częstsze cięcia.
Porada:
Jeżeli żywopłot z jakiś względów został zaniedbany i musimy go radykalnie przyciąć, to trzeba liczyć się z ryzykiem, iż tuje mogą uschnąć.
Lepiej jest prowadzić częste strzyżenia żywopłotów (po trochu), niż stosować radykalne cięcia, które mogą okazać się za mocne.
3) Prawidłowy kształt żywopłotu?
Możemy przycinać żywopłot w formie prostokąta lub trapezu, kształt trapezu będzie zdecydowanie lepszym rozwiązaniem służącym lepiej roślinom.
Taka forma strzyżenia w kształcie trapezu zapewni większą ilość światła, która jest niezbędna, aby rośliny mogły się dobrze krzewić,
oraz zapobiegnie ogołacaniu się tuj na najniższych partiach gałęzi.
Forma trapezu żywopłotu może być bardzo dobrym rozwiązaniem w regionach o dużych opadach śniegu.
Ciężar zgromadzonego śniegu może być bardzo niebezpieczny, ponieważ może prowadzić do uginania się gałęzi.
Żywopłot w formie trapezu ma tę zaletę, że śnieg nie gromadzi się na jego czole (górze) głównie z dwóch powodów:
- Trapezoidalny kształt żywopłotu oznacza, że jego górna część jest szersza niż dolna. To nachylenie sprawia, że śnieg ma tendencję do zsuwania się w dół,
w kierunku węższej części żywopłotu. W efekcie śnieg jest mniej skłonny do gromadzenia się na szczycie żywopłotu.
- Kształt trapezu ułatwia usuwanie śniegu z żywopłotu. Dzięki temu, że górna część jest dostępna i widoczna, jest łatwiej ją oczyścić z opadów śniegu.
W przeciwnym razie, gdyby gromadził się tam duży pokład śniegu, utrzymanie żywopłotu byłoby trudniejsze i bardziej uciążliwe.
Kształt trapezu uzyskujemy poprzez cięcie żywopłotu pod kątem prostym od podłoża (na rysunku poniżej oznaczone literką "B")
i w pewnym momencie prowadzimy linie cięcia zmniejszając szerokość żywopłotu w jego górnej partii.
Miejsce gdzie będzie kończyć się część pionowa żywopłotu, oraz zacznie się miejsce i kąt od którego będzie przycięta górną część żywopłotu
(na rysunku poniżej oznaczone literką "A") zależy w dużej mierze od nas samych.
Na pytanie jak wysoki powinien być żywopłot odpowiem, że to kwestia indywidualnej potrzeby każdego z nas.
III.CZYM PRZYCINAĆ TUJE?
W zależności od rozmiarów rośliny, oraz od zasobności naszego portfela możemy zaopatrzyć się w różne narzędzia do cięcia.
Pamiętaj, że wybór narzędzi zależy od rozmiaru i wieku tui, jak również od zakresu prac, które planujesz wykonać.
Ważne jest również, aby narzędzia były ostre, co ułatwia precyzyjne cięcie i minimalizuje uszkodzenia rośliny.
Przed przystąpieniem do przycinania tui zawsze upewnij się, że narzędzia są w dobrej kondycji i przygotuj się do pracy,
zachowując ostrożność i dbałość o bezpieczeństwo.
Kilka narzędzi stosowanych do cięcia lub przycinania tui:
* Nożyczki ogrodowe są doskonałym narzędziem do przycinania tuji, zwłaszcza do precyzyjnych cięć i kształtowania roślin.
Są lekkie, łatwe w użyciu i pozwalają na dokładne cięcie małych gałęzi.
*Sekator ogrodowy jest przydatny do przycinania większych gałęzi tui. Ma ostrze przypominające nożyczki,
ale jest bardziej wytrzymały i pozwala na cięcie gałęzi o większej średnicy.
* Piła ogrodowa, zwłaszcza taka z małym ostrzem, może być stosowana do przycinania grubszych gałęzi tuji.
Jest bardziej skuteczna w przypadku cięcia gałęzi o większej średnicy.
* Piła łańcuchowa dla dużych i starszych tuji, które wymagają poważniejszego przycinania, piła łańcuchowa może być niezbędna.
To narzędzie elektryczne lub spalinowe, które pozwala na efektywne cięcie grubszych gałęzi.
* Jeśli masz do czynienia z bardzo grubymi gałęziami lub konarami, siekiera ogrodowa może być potrzebna.
Jest to ciężkie narzędzie, które wymaga pewnej siły i ostrożności podczas użytkowania.
* Nożyce do cięcia gałęzi to narzędzia specjalnie zaprojektowane do przycinania większych gałęzi lub pędów.
Mają długie rękojeści i ostrza o większej długości niż zwykłe nożyczki ogrodowe.
* Jeśli twoje tuje są wysokie i trudno dostępne, do pracy mogą być potrzebne drabina ogrodowa lub platforma,
aby umożliwić łatwiejszy dostęp do górnych części roślin.
* Niezależnie od narzędzi, zawsze warto nosić rękawice ogrodowe, aby chronić dłonie przed cierniami,
ostryimi gałęziami i ewentualnymi skaleczeniami.
IV. BŁĄD PODCZAS SADZENIA WIOSNĄ I JESIENIĄ, KTÓREGO WARTO UNIKNĄĆ:
WIOSNA.
Bardzo dużym błędem szczególnie wiosną jest nie skrócenie, a więc zostawienie wierzchołka wzrostu (szpica lub szpiców).
Błąd ten prowadzi do dalszego wzrostu roślin co nie jest wskazane,
gdyż najpierw po posadzeniu tuja powinna skoncentrować się na rozwoju systemu korzeniowego.
Rośliny będąc w fazie wzrostu potrzebują dużych ilości wody, właśnie w tym czasie ludzie popełniają często błędy w podlewaniu,
które doprowadzają do usychania roślin, aby tego uniknąć zaleca się skrócenie szpiców.
JESIEŃ.
Ten sam błąd popełniają ludzie często również jesienią, to znaczy spora część ludzi nie obcina szpiców tui.
Jesienią sytuacja wygląda nieco inaczej, ponieważ tuje nie będąc już w fazie wzrostu nie potrzebują większych ilości wody.
Przyrost masy zielonej jest już zahamowany i wydawać by się mogło, że wszystko będzie OK!.
Masa zielona tui nie przyrasta bo zbliża się zima - to oczywiste (muszą zdrewnieć tegoroczne przyrosty), ale!
Problem tkwi w szczegółach, mianowicie:
Co to znaczy?
System korzeniowy tui rozwijać się będzie również w trakcie zimy - z pewnymi uwarunkowaniami.
Jeżeli temperatura w czasie zimy będzie dodatnia (ciepła zima), to korzeń tui będzie rósł przez cały okres zimy,
natomiast kiedy temperatura spadnie i utrzyma się przez dłuższy czas poniżej zera to korzenie przestaną rosnąć.
W obiegu między klientami krąży błędne stwierdzenie!
"Od października do kwietnia jest sporo czasu, dlatego korzenie tui na pewno już sporo urosły."
U mnie w głowie włącza się "czerwona lampka" i pytanie skąd ta pewność?, że system korzeniowy tui się już mocno rozrósł - ukorzenił?
Spora część ludzi myśląc w ten sposób w następnym sezonie wiosennym podlewa rośliny dużo mniej intensywniej niż powinna - DUŻY BŁĄD!.
Sadząc tuje jesienią również zaleca się przyciąć wierzchołek wzrostu, aby przyhamować wzrost rośliny w następnym roku.
Zabieg ten wpłynie korzystnie na lepszą adaptację tui do nowego środowiska poprzez rozbudowę w pierwszym roku po posadzeniu systemu korzeniowego.
Proszę się nie obawiać, w następnym roku rośliny wytworzą nowy stożek wzrostu.
Powtórzę, aby lepiej zapamiętać.
Po raz pierwszy tniemy (tylko raz) tylko podczas sadzenia, następne cięcie wykonujemy kiedy rośliny będą duże.
Szpice przycina się, aby zahamować wzrost roślin, przez co osiąga się również
dodatkową korzyść w postaci zmniejszonego zapotrzebowania roślin na wodę!
V. BONUS, RADYKALNE CIĘCIE.
Jeżeli decydujemy się na bardzo radykalne cięcie żywopłotu, aby go np. odchudzić lub odmłodzić
oraz aby było to bezpieczne dla roślin to należy to rozłożyć w czasie.
Krok 1:
Najpierw obcinamy jedną stronę aż do pnia rośliny, przy czym po drugiej stronie obcinamy tylko w minimalnym stopniu,
należy obciąć tylko same boczne szpice, zostawiając roślinie jak najwięcej masy zielonej. Obcinamy również przewodniki główne, są to szpice,
które są na górze każdej tui. W ten sposób zmusimy roślinę do szybszej regeneracji.
Takie ciecie powoduje, że roślina nie zostanie nagle z niczym, co prowadzi bardzo często do uschnięcia jej.
Pamiętać należy, że liście (igły) to nie ozdoba a części roślin zaangażowane w produkcję węglowodanów
niezbędnych roślinie do życia. Krok ten zmusi roślinę do szybszego zregenerowania (odrośnięcie) nowych gałęzi z uśpionych pąków w pniu drzewa.
Po zakończeniu cięcia przystępujemy do szczepienia grzybów mikoryzowych. Grzyby pomogą w szybszej regeneracji rośliny po cieciu
oraz żyjąc z rośliną w symbiozie, będą jej pomagać, mikoryza jako stymulator wzrostu zawsze pomaga.
Szczepienie mikoryzy wykonujemy tylko raz w życiu każdej rośliny, ponieważ grzybnia zwiążę się z korzeniami roślin na całe ich życie.
Więcej o mikoryzie, czyli symbiozie grzybów z roślinami opisałem w artykułach: Żywopłot usycha co zrobić oraz Symbioza od Symbiom.
- Dostarczanie wody roślinie po radykalnym cięciu.
Im więcej wody będzie dostarczanej roślinie, to rośliny szybciej się zregenerują. Pamiętać jednak należy, że rośliny teraz nie będą potrzebowały
aż tak dużych ilości wody jak przed cięciem. Ta uwaga jest ważna, ponieważ trzeba uważać na zalewanie korzeni,
czyli aby woda nie zalegała w obszarze korzeni, podłoże zatem powinno być stale wilgotne, ale nie mokre.
- Nawożenie po radykalnym cięciu.
Po takim obcięciu oraz zaszczepieniu grzybów mikoryzowych do podłoża należy dodać wyłącznie nawóz organiczny. Mogą to być wióry rogowe,
granulowany obornik koński lub kompost, ja zalecam do podłoża dodać wióry rogowe.
Polecam wióry lub mączkę rogową (Hornspäne) firmy Beckmann.
Zaopatrza w składniki odżywcze dostosowane do wzrostu roślin. Pobudza życie gleby poprawiając zaopatrzenie w próchnicę i przyczynia się do spulchnienia gleby. Idealny dodatek do podstawowego nawożenia. Przyjazny dla środowiska.Ceny oraz więcej informacji na temat wiórów i mączki rogowej, kompostu i obornika opisałem w artykulej Nawozy?
Wiosna.
Jeżeli ciecie było wykonane wiosną to do podłoża dodajemy wióry rogowe w postaci mączki.
Koniec sierpnia.
Natomiast jeżeli cięcie było wykonane w końcu sierpnia to do podłoża dodajmy wióry rogowe w postaci grysu.
Nawozimy rośliny regularnie co roku, aby rośliny miały siłę i energię do szybkiej regeneracji po cięciu.
Krok 2:
Po kilku latach, kiedy odrosną nowe gałęzie i będzie dość sporo masy zielonej, przystępujemy do cięcia drugiej strony, czyli gałęzi wcześniej pozostawionych.
Przycinamy rośliny jak w kroku pierwszym, a więc tniemy do pnia każdej rośliny. Obcinamy ponownie przewodniki główne (szpice u góry każdej tui)
oraz przycinamy po raz pierwszy szpice boczne po stronie zregenerowanej. Krok ten zmusi ponownie roślinę do szybszej regeneracji po stronie mocno ciętej
oraz do rozkrzewienia się po stronie odrośniętej.
Podsumowanie bonusu:
Lepiej jest przycinać częściej rośliny żywopłotowe niż pozwolić im urosnąć do dużych rozmiarów. Jeżeli cięcie radykalne
będzie we właściwy sposób przeprowadzone, to z pewnością odmłodzi żywopłot i doprowadzi go do stanu jak za największej jego świetności -:).
Poniżej znajdą Państwo informacje o wymaganiach tui takich jak:
gleba, nawadnianie, nawożenie, sadzenie a także o prawidłowym rozmieszczeniu i prawidłowej pielęgnacji.
Proszę przeczytać, wszystkie porady - ponieważ z doświadczenia wiem, że ludzie niestety lekceważą i popełniają wiele błędów,
czego następstwem są chore lub uschnięte tuje. Tuje są łatwe w pielęgnacji tylko w tedy,
jeżeli spełnimy kilka zasadniczych warunków, które to opisałem poniżej.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Opracował
